Blog 33

Gerrit Jozef Exaltus (1893-1960), ’Leerdam Haven’ (3x)

Vandaag bekijken we drie schilderijtjes, die we in bruikleen kregen van de familie Exaltus uit Leerdam. Ze zijn gemaakt door hun overgrootvader: Gerrit Jozef Exaltus. Gerrit Jozef Exaltus werd geboren in Leerdam op 23-12-1891 en overleed te Rotterdam op 6-5-1960. Op een gegeven moment is hij verhuisd naar Rotterdam-Kralingen; zijn vrouw waarmee hij in 1913 was getrouwd, kwam hier vandaan. 

Via een tante waren twee werken in de familie gebleven. En tot hun grote verrassing vond de (inmiddels weer Leerdamse) familie op een rommelmarkt in Heukelum een derde werkje van hem terug: het olieverfschilderij.

Waarschijnlijk schilderde de heer Exaltus deze schilderijtjes in de jaren 1910-1920 ongeveer, wellicht om zodoende wat extra’s te verdienen? We zien goed dat de kade langs de stadsmuur van Leerdam niet doorliep tot over de

hele lengte. Alleen bij de Grote Steiger was een aanlegplaats voor de schepen. 

Uit zijn overlijdensbericht maken we op dat Gerrit Exaltus metselaar was. Wellicht heeft hij zich wel zorgen gemaakt over de staat van de muren van de Zuidwal, hij heeft de scheuren en gebreken duidelijk weergegeven. Gelukkig is de oude stadsmuur in de jaren '50 en ook daarna nog een aantal keren mooi gerestaureerd. Maar duidelijk is dat de muren niet altijd in goede staat hebben verkeerd, net als de muizentorens!

Eén van de werken lijkt een kopie van de ets 'Haven Leerdam' uit 1899 van Willem Wenckebach (dit werkje hangt hier ook op deze expositie). Het kopiëren van schilderijen was niet ongewoon. Klaarblijkelijk was de ets van

Wenckebach bekend bij de heer Exaltus, en dit kan goed, want deze ets was gedrukt op een toen populaire jaarkalender.  Een eerste werk wat je ziet, is een uitvoering in olieverf, de andere twee zijn (ingekleurde) tekeningen. Prachtige werkjes die op de achterwand in De Kunstplaats hangen:

https://www.stichtingkunstplaatsvijfheerenlanden.nl/virtuele-tour/achterwand/

Bronnen:

https://wiewaswie.nl/nl/detail/63652447

Het Vrije Volk: democratisch-socialistisch dagblad, 07-05-1960

https://www.rijksmuseum.nl/nl/zoeken/objecten?q=leerdam&p=3&ps=12&st=Objects

&ii=0#/RP-P-OB-25.183,24